Logo Biblioteka Publiczna
MiG Szamotuły
im. Edmunda Calliera

Szamotulskie biblioteki mają za sobą wielowiekowe tradycje. Istniały  tu biblioteki kościelne, dworskie (od XV w.), klasztorne (od XVII w.). W XV w. miasto stało się poważnym ośrodkiem gospodarczym. Nastąpił tu także rozwój kultury, oświaty i czytelnictwa. Szamotulska szkoła parafialna, istniejąca od 1445 r. wykształciła i wychowała wielu wybitnych Szamotulan. Wychowankowie szkoły chętnie sięgali po książkę, która ułatwiała im dalsze studia na Akademii Krakowskiej. Bodźcem pobudzającym zapotrzebowanie na książkę była reformacja. W tym czasie powstają liczne księgozbiory szlachty  i możnowładców, powiększają swoje księgozbiory biblioteki kościelne. Niewątpliwie powstawaniu bibliotek prywatnych sprzyja założenie przez braci czeskich w 1551 r. w Szamotułach pierwszej drukarni w Wielkopolsce.

Zdecydowany rozwój bibliotek w Szamotułach nastąpił  na początku XIX w.  Po upadku Powstania Styczniowego zaczęto tworzyć pierwsze biblioteki o charakterze publicznym. Dzięki działającym  w latach 1878 – 1880 r. Komitetowi Towarzystwa Oświaty Ludowej, który organizował biblioteki  przy parafiach całego powiatu szamotulskiego, a potem Towarzystwu Czytelni Ludowych nawet w okresie zaboru pruskiego działały biblioteki  ludowe, które szerzyły polską kulturę poprzez dostęp do polskich książek.

W okresie międzywojennym obok bibliotek ludowych istniały w Szamotułach biblioteki szkolne, różnych organizacji i instytucji, prywatne. Pokaźny księgozbiór (w tym białe kruki) posiadała biblioteka kolegiacka.  Niestety, w czasie II wojny światowej  część księgozbioru została przez hitlerowców wywieziona z Polski.

Organizowanie biblioteki publicznej w Szamotułach rozpoczęto w połowie 1945 r. przez zbiórkę książek  ocalałych z przedwojennych bibliotek i darów osób prywatnych.  Książki te stały się zaczątkiem Biblioteki Powiatowej. 1 grudnia 1945 r. księgozbiór Biblioteki Powiatowej liczył  622 tomy. Nie była to jednak biblioteka z prawdziwego zdarzenia: brakowało środków finansowych, posiadała bardzo mały księgozbiór i mieściła się w biurach Inspektoratu Szkolnego.

Za początek Powiatowej Biblioteki Publicznej w Szamotułach uważa się połowę 1946 r., kiedy powiatowe władze samorządowe wyasygnowały większe środki na zakup nowych książek.  W 1947 r. biblioteka utworzyła w gminach wiejskich 10 punktów bibliotecznych. W 1948 r. powstała Miejska Biblioteka Publiczna w Szamotułach.  Zarząd miejski z własnych funduszy zakupił dla niej skromny księgozbiór. Równocześnie liczba punktów bibliotecznych PBP w powiecie szamotulskim wzrosła do 14. W 1949 r. punkty te zostały przejęte przez nowo powstałe gminne biblioteki publiczne. W grudniu 1954 r. Bibliotekę Powiatową połączono z Miejską w jedną placówkę, która  z dniem 1 stycznia 1955r. otrzymała nazwę: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna. W 1962 r. w PiMBP utworzono Oddział Dziecięcy. Rok później Minister Kultury i Sztuki nadał PiMBP w Szamotułach imię Edmunda Calliera.

W  czerwcu 1975 r. po przeprowadzeniu nowego podziału administracyjnego kraju i likwidacji powiatów, szamotulska biblioteka  publiczna zmieniła zasięg swego działania i otrzymała nazwę Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Szamotuły im. Edmunda Calliera. W skład nowej placówki  weszły 3 filie wiejskie w Otorowie, Pamiątkowie i Piaskowie.  Obecnie funkcjonują 2 filie wiejskie: w Otorowie i Pamiątkowie i jedna filia miejska: Filia nr 1 przy ul.Łąkowej.

Od 1961 r.  po wielu przeprowadzkach,  biblioteka ma swoją siedzibę na Rynku, w budynku tzw.„Ognisku”, zbudowanym w 1835 r. Do 1939 r. była to siedziba wielu organizacji społecznych, oświatowych i kulturalnych. Elewację budynku zdobią dwa medaliony: Edmunda Calliera i Wacława z Szamotuł, wykonane w 1961 r. przez Witolda Siwińskiego.

Dziś Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Szamotuły  jest największą biblioteką publiczną w powiecie szamotulskim.

 

wg opracowania Romualda Krygiera

Skip to content